Sản phẩm bảo hiểm bắt buộc TNDS của chủ xe mô tô, xe gắn máy là sản phẩm bảo hiểm mang tính chất nhân đạo của Nhà nước. Chủ xe tham gia giao thông trên lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam phải tham gia bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe moto – xe máy  theo quy định tại Thông tư 126/2008/TT-BTC và các quy định khác của pháp luật có liên quan: Bộ luật Dân sự, Luật kinh doanh bảo hiểm của nước Cộng Hoà Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam; Nghị định số115/1997/NĐ-CP ngày 17/12/97 của Chính phủ về chế độ bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới.
       Cùng với Luật kinh doanh bảo hiểm có hiệu lực từ 1/4/2001 và các văn bản hướng dẫn thi hành, tiếp sau đó là các Thông tư, Quyết định đã tạo hành lang pháp lý cao nhất cho hoạt động kinh doanh bảo hiểm, thị trường bảo hiểm đã ra đời và phát triển mạnh mẽ góp phần hình thành và từng bước đồng bộ hóa thị trường dịch vụ chất lượng cao trong cả nước.

       Vì là sản phẩm mang tính bắt buộc được qui định trong pháp luật nên sản phẩm bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự mang tính tất yếu, đây chính là điều kiện và đảm bảo cho sự phát triển của sản phẩm, các thông tin quyền và nghĩa vụ có liên quan đến sản phẩm được qui định rõ ràng tạo sự tin cậy cho khách hàng khi sử dựng sản phẩm, điều này giúp cho sản phẩm có chỗ đứng trên thị trường và nền tảng để phát triển.
        Nhờ vào sự tăng trưởng của các hoạt động kinh tế, đặc biệt là nguồn vốn đầu tư phát triển xã hội liên tục tăng đều qua các năm, trung bình là 15%/năm mà  bảo hiểm phi nhân thọ nói chung và bảo hiểm xe máy nói riêng có sự tăng trưởng khá ổn định ở mức cao.
        Cùng với sự phát triển của nền kinh tế, tạo điều kiện nâng cao đời sống của nhân dân cũng như gián tiếp nâng cao nhu cầu bảo hiểm xe cơ giới xuất nhập khẩu, đầu tư, ODA, FDI, xây dựng…làm cho nhu cầu bảo hiểm trên thị trường bảo hiểm phi nhân thọ tăng dẫn đến bảo hiểm hiểm xe máy tăng.
        Tuy nhiên năm 2012 do ảnh hưởng ngày càng trầm trọng của suy thoái kinh tế cùng với các chính sách cắt giảm đầu tư công, cắt giảm chi tiêu ngân sách khiến cho năng lực tài chính của phần lớn các tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân giảm đi rõ rệt. Điều này gây tác động không nhỏ tới thị trường bảo hiểm nói chung và bảo hiểm xe cơ giới nói riêng.
       Trong khi doanh thu phí bảo hiểm phi nhân thọ toàn thị trường 9 tháng đầu năm 2012 tăng 9,7%, thì doanh thu phí bảo hiểm xe ô tô, bảo hiểm xe máy chỉ tăng 0,53% so với cùng kỳ năm 2011.

         Trước đây, vấn đề người điều khiển xe máy không đem hoặc thiếu giấy tờ là rất phổ biến, đặc biệt là thiếu giấy chứng nhận bảo hiểm xe máy bắt buộc. Nhưng hiện nay, với sự kiểm tra ngặt nghèo của Bộ công an về giấy tờ khi tham gia giao thông, nên mọi người đã có ý thức hơn trong việc đem theo giấy tờ đầy đủ. Nhận thức của mọi người nâng cao hơn giúp cho cơ hội tăng doanh thu bán hàng cũng như số lượng bán bảo hiểm xe máy cũng tăng. Nhưng cũng còn tồn tại một số ít dân cư không ý thức được, cũng như là lơ là việc vi phạm giao thông nhưng đó chỉ là một số ít cá nhân.
        Ngoài ra, nhân tố về dân số cũng ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh sản phẩm bảo hiểm xe máy. Các yếu tố thuộc về dân số như tổng số dân của xã hội, xu hướng dịch chuyển dân số,…tác động đến số lượng và doanh thu bán bảo hiểm xe máy. Dân số càng tăng nhanh, lượng người đi xe máy cũng tăng dẫn đến cơ hội tăng thị trường bảo hiểm xe máy.
Áp lực từ phía khách hàng được xem là rất quan trọng đối với các doanh nghiệp bảo hiển, nó thể hiện chủ yếu là đòi hỏi chất lượng dịch vụ là tốt nhất. Khách hàng là nhân tố gây áp lực về giá cả, chất lượng sản phẩm, dịch vụ đi kèm và chính họ là người điều khiển cạnh tranh trong ngành thông qua quyết định mua hàng.
        Đối với mặt hàng là bảo hiểm xe máy, áp lực từ phía khách hàng là rất lớn. Mặc việc chính phủ quy định bắt buộc phải có bảo hiểm và quy định mức giá bán ra thị trường tuy nhiên, nhận thức của người dân mới chỉ dừng lại ở việc mua bảo hiểm để đối phó với Cảnh sát giao thông mà chưa hiểu hết được quyền lợi mình nhận được. Chính vì thế, các doanh nghiệp bán bảo hiểm không thể đánh vào lợi ích của sản phẩm đối với khách hàng để bán hàng, trong khi đó, hiện nay trên thị trường có rất nhiều doanh nghiệp bảo hiểm phát hành bảo hiểm xe máy, khách hàng có rất nhiều sự lựa chọn sản phẩm. Ngoài ra, còn có nhiều doanh nghiệp áp dụng chiêu đánh vào tâm lý ham rẻ với chiêu trò “bảo hiểm 20.000” đang bày bán la liệt ngoài vỉa hè, dọc các tuyến đường…
        Thị trường bảo hiểm xe gắn máy là thị trường tiềm năng, vẫn chưa bão hòa và nhiều lợi ích mang lại cho doanh nghiệp cung cấp mặt hàng này. Vì vậy, các doanh nghiệp bảo hiểm cần xây dựng các chiến lược phát triển thị trường này./.
 

Hạnh Lê