Khách thể của tội phạm Gian lận trong kinh doanh bảo hiểm là trật tự quản lý kinh tế của Nhà nước mà cụ thể là quy định của nhà nước về quản lý hoạt động của thị trường bảo hiểm. Đối tượng tác động của tội phạm này là hoạt động kinh doanh bảo hiểm. Trong đó, kinh doanh bảo hiểm là “hoạt động của doanh nghiệp bảo hiểm nhằm mục đích sinh lợi, theo đó doanh nghiệp bảo hiểm chấp nhận rủi ro của người được bảo hiểm, trên cơ sở bên mua bảo hiểm đóng phí bảo hiểm để doanh nghiệp bảo hiểm trả tiền bảo hiểm cho người thụ hưởng hoặc bồi thường cho người được bảo hiểm khi xảy ra sự kiện bảo hiểm”. Kinh doanh bảo hiểm cũng được quy định là “hoạt động của doanh nghiệp bảo hiểm nhằm mục đích sinh lợi, theo đó doanh nghiệp bảo hiểm nhận một khoản phí bảo hiểm của doanh nghiệp bảo hiểm khác để cam kết bồi thường cho các trách nhiệm đã nhận bảo hiểm”

Mặt chủ quan của tội Gian lận trong kinh doanh bảo hiểm thực hiện bằng các hành vi sau:

+ Thông đồng với người thụ hưởng quyền lợi bảo hiểm để giải quyết bồi thường bảo hiểm, trả tiền bảo hiểm trái pháp luật; 

+ Giả mạo tài liệu, cố ý làm sai lệch thông tin để từ chối bồi thường, trả tiền bảo hiểm khi sự kiện bảo hiểm đã xảy ra; 

+ Giả mạo tài liệu, cố ý làm sai lệch thông tin trong hồ sơ yêu cầu bồi thường, trả tiền bảo hiểm; 

+ Tự gây thiệt hại về tài sản, sức khỏe của mình để hưởng quyền lợi bảo hiểm, trừ trường hợp luật có quy định khác.

- Về hậu quả: Hậu quả của tội gian lận thương mại trong kinh doanh bảo hiểm bảo gồm thiệt hại về tài sản hoặc về vật chất khác tội phạm hoàn thành từ thời điểm:

+Hành vi phạm tội gây thiệt hại về tài sản từ 50.000.000đ trở lên.

+ Người có hành vi gian lận trong kinh doanh bảo hiểm dã chiếm đoạt được tiền bảo hiểm từ 20.000.000 đ trở lên.

Chủ thể của tội phạm là cá nhân: Là người có năng lực trách nhiệm hình sự và từ đủ 16 tuổi trở lên. Đối với chủ thể của tội phạm này là pháp nhân thương mại, phải thỏa mãn điều kiện chịu trách nhiệm hình sự của pháp nhân thương mại theo quy định tại Điều 75 BLHS năm 2015.

+ Hành vi phạm tội gian lận thương mại trong kinh doanh được thực hiện nhân danh pháp nhân.

+ Hành vi phạm tội gian lận thương mại trong kinh doanh được thực hiện vì lợi ích của pháp nhân.

+ Hành vi phạm tội gian lận thương mại trong kinh doanh được thực hiện có sự chỉ đạo, điều hành hoặc chấp thuận của pháp nhân.

Mặt chủ quan của tội phạm được thực hiện bằng hình thức lỗi cố ý, người phạm tội nhận thức được hành vi gian lận trong kinh doanh bảo hiểm là nguy hiểm cho xã hội, thấy trước hậu quả hành vi đó gây ra nhưng vẫn mong muốn thực hiện hành vi đó hoặc có ý thức để mặc hậu quả phạm tội xảy ra.

Do đó, Điều 213 BLHS năm 2015 quy định 04 khung hình phạt đối với người phạm tội và 01 khung hình phạt đối với pháp nhân thương mại tội gian lận thương mại trong kinh doanh bảo hiểm:

* Đối với cá nhân phạm tội, điều luật quy định xử phạt như sau:

- Khung 1 quy định phạt tiền từ 30.000.000 đ đến 100.000.000 đ hoặc cải tạo không giam giữ đến 03 năm. Đây là khu hình phạt cơ bản của loại tội phạm này.

- Khung 2 quy định phạt tiền từ 100.000.000 đ đến 300.000.000 đ hoặc phạt tù từ 01 năm đến 03 năm, áp dụng với một trong các trường hợp sau: Có tổ chức; Dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt; Chiếm đoạt số tiền bảo hiểm từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng; Gây thiệt hại từ 200.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng; Tái phạm nguy hiểm.

Trong đó thử đoạn xảo quyệt là trường hợp gian lận trong kinh doanh bảo hiểm bằng thủ đoạn gian dối có tính chất tinh vi như giả danh một cơ quan, tổ chức nào đó không thật để gian lận trong kinh doanh bảo hiểm bằng cách giả mạo con dấu, giả mạo đăng ký, bố trí trụ sở giả để giao dịch, thuê tài sản để tiến hành các hoạt động giao dịch giả mạo…

- Khung 3 quy định phạt tù từ 03 năm đến 07 năm, áp dụng với một trong các trường hợp sau: Chiếm đoạt số tiền bảo hiểm 500.000.000 đồng trở lên; Gây thiệt hại 1.000.000.000 đồng trở lên.

- Khung hình phạt 4 quy định bô sung, người phạm gian lận trong kinh doanh bảo hiểm bên cạnh việc áp dụng các hình phạt chính còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đ đến 100.000.000 đ, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 5 năm.

* Đối với pháp nhân thương mại phạm tội, điều luật này xử phạt như sau:

+ Phạt tiền từ 200.000.000 đ đến 1.000.000.000 đ trong trường hợp pháp nhân thương mại phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 điều này.

+ Phạt tiền từ 1.000.000.000 đ đến 3.000.000.000 đ trong trường hợp pháp nhân thương mại phạm tội thuộc  trường hợp quy định tại các điểm a, b, c và đ khoản 2 điều này.

+ Phạt tiền từ 3.000.000.000 đ đên 7.000.000.000 đ trong trường hợp pháp nhân thương mại phạm tội chiếm đoạt 3.000.000.000 đồng trở lên hoặc gây thiệt hại 5.000.000.000 trở lên.

+ Hình phạt bổ sung của pháp nhân thương mại được quy định tại điểm b khoản 5 Điều nay. Bên cạnh các hình phạt chính phải bị áp dụng, pháp nhân thương mại còn có thể bị cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc câp huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm.

Đ.T