Theo quy định tại Khoản 2 Điều 58 Luật Giao thông đường bộ, một trong những loại giấy tờ người lái xe khi điều khiển phương tiện phải có đó là Giấy chứng nhận bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới.

Quyền lợi của chủ xe cơ giới khi tham gia bảo hiểm trách nhiệm dân sự được quy định tại Nghị định số 103/2008/NĐ-CP ngày 16/9/2008: Theo đó, người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy mua bảo hiểm bắt buộc TNDS được lựa chọn doanh nghiệp bảo hiểm để tham gia bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới.Yêu cầu doanh nghiệp bảo hiểm giải thích, cung cấp các thông tin liên quan đến việc giao kết, thực hiện và huỷ bỏ hợp đồng bảo hiểm.

Trường hợp có sự thay đổi những yếu tố làm cơ sở để tính phí bảo hiểm dẫn đến giảm các rủi ro được bảo hiểm, có quyền yêu cầu doanh nghiệp bảo hiểm giảm mức phí bảo hiểm ô tô phù hợp cho thời gian còn lại của hợp đồng bảo hiểm.

Nếu chủ xe cơ giới là đơn vị sản xuất kinh doanh, phí bảo hiểm được tính vào chi phí hoạt động kinh doanh; chủ xe cơ giới là cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp của Nhà nước, phí bảo hiểm được bố trí trong kinh phí hoạt động thường xuyên của cơ quan, đơn vị.

Trong trường hợp xảy ra tai nạn, người mua bảo hiểm sẽ được bồi thường thiệt hại về thân thể, tính mạng và tài sản đối với bên thứ ba do xe cơ giới gây ra;  Thiệt hại về thân thể và tính mạng của hành khách theo hợp đồng vận chuyển hành khách do xe cơ giới gây ra; Yêu cầu doanh nghiệp bảo hiểm bồi thường nhanh chóng, đầy đủ và kịp thời theo hợp đồng bảo hiểm.

Như vậy, việc mua bảo hiểm TNDS của chủ xe cơ giới chính là bạn mua sự bảo đảm cho chính bản thân trước những rủi ro gặp phải. Đồng thời mang ý nghĩa nhân văn, ổn định, an sinh xã hội khi hiểu được ý nghĩa của việc tham gia bảo hiểm chính là “lấy số đông bù cho số ít kém may mắn”.

Trong trường hợp có tai nạn xảy ra, các công ty bảo hiểm sẽ sử dụng số tiền bảo hiểm thu được từ số đông để bồi thường cho người bị tai nạn, gánh bớt một phần khó khăn, giúp nạn nhân sớm ổn định cuộc sống nếu không may bị TNGT.

Việc không mang theo Giấy chứng nhận bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới còn hiệu lực sẽ bị phạt tiền từ 80.000 đồng đến 100.000 đồng theo điểm a, khoản 2, Điều 21, Nghị định 46/2016/NĐ-CP. Tuy nhiên, mức phạt này hiện nay chưa đủ sức răn đe. Điều này giải thích vì sao đa số người tham gia giao thông đặc biệt là người đi xe gắn máy đều chưa tự giác chấp hành việc mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới.

Một vấn đề nữa trong việc thực hiện quy định của pháp luật về bảo hiểm TNDS của chủ xe cơ giới cho thấy, thực tế người tham gia giao thông vẫn chưa có hiểu biết đầy đủ về loại hình bảo hiểm này và mức độ chấp hành quy định tham gia bảo hiểm của các chủ phương tiện đặc biệt là xe máy là chưa cao. Không hiểu biết dẫn đến nhiều người tham gia giao thông tỏ ra rất thắc mắc khi lực lượng cảnh sát giao thông hỏi về giấy chứng nhận tham gia bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới. Thậm chí có những trường hợp chống đối lại lực lượng chức năng khi họ tiến hành xử phạt.

Vậy vì sao họ vẫn không tham gia, phải chăng do sự hiểu biết và ý thức của người dân về bảo hiểm bắt buộc TNDS của chủ xe còn nhiều hạn chế. Và để đối phó với các lực lượng chức năng khi đăng ký xe, chủ xe nào cũng sẵn sàng bỏ tiền ra mua bảo hiểm. Thế nhưng, khi bảo hiểm đó hết hạn thì không có nhiều người tiếp tục tham gia mua bảo hiểm. Do lực lượng mỏng, lực lượng cảnh sát giao thông không thể tuần tra kiểm soát và giám sát hết được những trường hợp vi phạm.

Thực tế đang đặt ra yêu cầu cần có các biện pháp từ tuyên truyền đến việc điều

chỉnh các chế tài xử phạt, đẩy mạnh các hoạt động thanh tra, kiểm tra. Các giải pháp về nâng cao nhận thức của người dân cũng như hoạt động tuần tra, kiểm soát sẽ được đẩy mạnh và có sự phối hợp chặt chẽ giữa các ban, ngành chức năng để góp phần thay đổi nhận thức người dân về loại hình bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc đối với chủ xe cơ giới.

Làm thế nào để người tham gia giao thông hiểu để họ gắn quyền lợi và trách nhiệm của mình, chủ động tự giác trong việc tham gia bảo hiểm TNDS của chủ xe máy, đảm bảo hài hòa lợi ích của người tham gia bảo hiểm, mang tính nhân văn cũng như góp phần đảm bảo TTATGT, an sinh xã hội.

H.T