Câu chuyện về nữ lái xe điều khiển phương tiện đi ngược chiều trên cao tốc Hà Nội – Hải Phòng vào cuối tuần qua không phải là lần đầu tiên và chắc chắn chẳng ai dám khẳng định sẽ là cuối cùng người tham gia giao thông vi phạm kiểu này. Mức phạt từ 7 đến 8 triệu đồng, kèm theo tước giấy phép lái xe 5 tháng được nhiều người đánh giá là quá nhẹ.
Sẽ chẳng có cái giá nào là đủ nếu như xảy ra tai nạn chết người, hay chết nhiều người. Để được điều khiển phương tiện trên đường, tất cả đều phải qua các kỳ sát hạch về Luật Giao thông. Tuy nhiên, đạo đức, trách nhiệm đối với cộng đồng, với những người tham gia giao thông khác và chính bản thân mình của không ít lái xe chỉ là con số không tròn chĩnh.
Ngược chiều đường, thuận tai nạn
Chiều 28-2, cả trăm lái xe đi trên đường cao tốc Hà Nội – Hải Phòng không khỏi lạnh sống lưng khi chứng kiến một chiếc xe đi ngược chiều đường. Kinh hoàng hơn, lái xe đi ngược chiều lại là nữ, đi sát vào làn trong nơi quy định cho phương tiện được phép đi với vận tốc cao nhất lên tới 120km/h. Vừa phóng ngược chiều, nữ lái xe này vừa nháy đèn báo hiệu cho xe khác phải nhường đường cho mình. Thậm chí, khi bị một lái xe 7 chỗ cố tình chặn đầu, ép vào lề không cho đi nữa nhưng lái xe vi phạm vẫn tiếp tục hành trình đầy nguy hiểm của mình. Hành vi vi phạm của lái xe đã bị hệ thống camera trên đường cao tốc này ghi lại. Chỉ sau vài giờ khi đoạn clip này được đăng tải lên mạng, có cả trăm nghìn lượt bình luận thể hiện thái độ bất bình, phẫn nộ của cư dân mạng đã dành cho cô gái này.
Thượng tá Nguyễn Quang Nhật, Trưởng Phòng tuyên truyền và phổ biến pháp luật, Cục CSGT (Bộ Công an) không giấu được sự lo lắng khi chúng tôi đề cập đến những hành vi vi phạm này. Nhiều năm làm công tác tuyên truyền, hơn ai hết, có lẽ Thượng tá Nguyễn Quang Nhật là người quá đau đớn với những mất mát về người và tài sản trong các vụ TNGT. “Tai nạn giao thông có thể xảy ra ở bất cứ đâu, bất cứ ai, bất cứ thời gian nào.
Có những vụ tai nạn chúng tôi điều tra không khỏi đau đớn khi người điều khiển phương tiện đi đúng đường, đúng tốc độ...lại bị thiệt mạng bởi sự cẩu thả, coi thường pháp luật của lái xe vi phạm. Trong trường hợp lái xe đi ngược chiều như nữ lái xe trên thì tính mạng của những người đi đúng trên đường chẳng khác nào ngàn cân treo sợi tóc”-Thượng tá Nguyễn Quang Nhật trầm ngâm.
Lật giở cuốn sổ nơi ghi lại cả trăm vụ lái xe vi phạm, gây tai nạn nghiêm trọng trên khắp cả nước, đại diện Phòng tuyên truyền và phổ biến pháp luật của Cục CSGT cho biết, có rất nhiều trường hợp lỗi do lái xe đi xe ngược chiều trên cao tốc. Cách đây chưa lâu, Cục CSGT đã phát hiện và xử lý không ít lái xe đi ngược chiều trên cao tốc Hà Nội – Thái Nguyên, Hà Nội – Lào Cai...
Đáng chú ý, vi phạm rất đa dạng ở chủng loại phương tiện, từ xe cá nhân đến xe khách. Thậm chí, vi phạm có tính chất “hội đồng” khi cùng lúc có tới vài ba xe ô tô rủ nhau phóng ngược chiều như 3 chiếc xe ô tô đi trên cao tốc Hà Nội – Bắc Giang. Tất cả những hành vi vi phạm này của lái xe để lại nỗi sợ chạy dọc sống lưng và sự bất bình, phẫn nộ của những người tham gia giao thông và cơ quan chức năng...
Cần cấm lái xe vĩnh viễn
Trước những ý kiến của người dân về việc xử phạt nữ lái xe số tiền 7,5 triệu đồng và tước giấy phép lái xe 5 tháng là quá nhẹ đối với hành vi nguy hiểm của mình, đại diện Cục CSGT cho biết: Theo NĐ 46/2016/NĐ – CP về xử phạt VPHC đường bộ và đường sắt, trường hợp ô tô đi ngược chiều trên cao tốc thì sẽ bị phạt tiền từ 7.000.000 đến 8.000.000 đồng (điểm a khoản 8 Điều 5). Ngoài việc bị phạt tiền, người điều khiển xe thực hiện hành vi vi phạm còn bị áp dụng các hình thức xử phạt bổ sung là bị tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 4 tháng đến 6 tháng (điểm đ khoản 12 Điều 5). Việc xử phạt 7,5 triệu đồng và tước giấy phép lái xe này 5 tháng là đúng theo quy định.
Quy định là vậy, song nhìn nhận dưới góc độ thực tế, Thiếu tá Vũ Văn Hoài, Đội trưởng Đội Tuyên truyền và điều tra TNGT, Phòng CSGT đường bộ - đường sắt, CATP Hà Nội đánh giá: Ô tô được xem là nguồn nguy hiểm cao độ. Người điều khiển ô tô đi trên đường cao tốc thì mức độ nguy hiểm này lại càng cao. Lý do, khi vận tốc của chiếc xe càng tăng thì khả năng quan sát, làm chủ tình huống, tốc độ của lái xe càng thấp.
Trong điều kiện các phương tiện đi cùng chiều xảy ra sự cố đã vô cùng nguy hiểm, khó tránh né thì việc một hay vài chiếc xe chạy ngược chiều càng khiến cho mức độ nguy hiểm, xảy ra tai nạn càng tăng cao rất nhiều lần. “Muốn xử phạt nặng lái xe thì phải căn cứ vào quy định. May mắn trong vụ việc trên lái xe này không xảy ra tai nạn, nhưng thật sự ai cũng biết rằng, với số tiền 7,5 triệu đồng và tước giấy phép lái xe 5 tháng thì chẳng “thấm” vào đâu nếu như xảy ra tai nạn. Chẳng có cái giá nào là đủ khi người chết, thậm chí nhiều người chết vì tai nạn do lái xe vi phạm gây ra”-Thiếu tá Vũ Văn Hoài khẳng định.
Phân tích dưới góc độ luật, nhiều luật sư cũng khẳng định mức xử phạt đối với nữ lái xe này hoàn toàn đúng. Mặc dù vậy, có không ít người cho rằng phải xử lý hình sự đối với lái xe trên, hay những hành vi vi phạm tương tự. “Việc đi cùng chiều gặp sự cố xảy ra tai nạn có thể là điều lái xe không biết trước, nhưng điều đó hoàn toàn khác so với hành vi đi ngược chiều, khi mà hậu quả xảy ra lái xe hoàn toàn có thể nhận thấy. Trên thực tế, hầu hết các vụ tai nạn xảy ra mà hậu quả còn nặng nề, thảm khốc hơn rất nhiều so với suy nghĩ ban đầu của lái xe. Chính vì lẽ đó, đối với những vụ việc vi phạm nghiêm trọng như trên phải tăng mức xử phạt, cấm lái xe vĩnh viễn”-Đại tá Đào Vịnh Thắng, Trưởng Phòng CSGT đường bộ - đường sắt, CATP Hà Nội nêu quan điểm.
Hoàng Phong