Ngay từ khi Cách mạng tháng Tám thành công (19/8/1945), các tổ chức tiền thân của lực lượng Cảnh sát nhân dân lần lượt ra đời, đáp ứng yêu cầu đòi hỏi nhiệm vụ “giữ gìn trật tự an ninh” bảo vệ cách mạng, bảo vệ chính quyền nhân dân non trẻ và bảo vệ sự an toàn của nhân dân.
Ở Hà Nội, sau khi giành chính quyền, trên cơ sở tiếp quản Sở Liêm Phóng, Ty cảnh sát và các quận, đồn địch, Chính quyền cách mạng đã lập Sở Liêm Phóng Bắc Bộ. Tuy tên gọi là Sở Liêm Phóng Bắc bộ, nhưng nhiệm vụ hoạt động chủ yếu của Sở là ở địa bàn Hà Nội, vì thời gian này Hà Nội chưa lập liêm phóng riêng... Nhiều nơi ở Bắc Bộ bên cạnh Ty Liêm Phóng có Ty Cảnh sát hoặc Ban trật tự; ở Trung Bộ thành lập Đội Cảnh sát thuộc Sở Trinh sát trực tiếp làm nhiệm vụ giữ gìn trật tự ở thành phố Huế và các thị trấn; ở các tỉnh Nam Bộ và Sài Gòn - Chợ Lớn thành lập Quốc gia tự vệ cuộc.
Trong ngày Lễ tuyên ngôn độc lập (2/9/1945), tại Hà Nội, lực lượng cảnh sát đã được huy động canh gác, làm tiêu binh danh dự. Một số cảnh sát mang súng ngắn, mặc quần soóc, đội mũ cát trắng, đi xe đạp hộ tống đoàn xe của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chính phủ lâm thời ra lễ đài. Tại các tỉnh khác, cũng tổ chức mit tinh, mừng ngày độc lập, lực lượng cảnh sát địa phương đã góp phần quan trọng bảo vệ an toàn lễ trọng đại của dân tộc.
CSGT làm nhiệm vụ bảo vệ, dẫn đoàn xe của Chính phủ lâm thời 2/9/2145
Cách mạng tháng Tám thành công, nước Việt Nam dân chủ cộng hoà mới ra đời gặp muôn vàn khó khăn, thử thách trong tình thế thù trong giặc ngoài, vận mệnh dân tộc như nghìn cân treo trên sợi tóc.
CSGT làm nhiệm vụ bảo vệ, dẫn đoàn xe của Chính phủ lâm thời 2/9/2145
Để giữ gìn trật tự trị an xã hội, bảo vệ tính mạng và tài sản của nhân dân, bên cạnh những văn bản về bảo vệ an ninh chính trị, Chính phủ lâm thời đã ra nhiều sắc lệnh về giữ gìn trật tự trị an. Bộ Thanh niên thuộc Chính phủ lâm thời nước Việt Nam dân chủ cộng hoà ra quyết định thành lập "Việt dũng thanh niên đoàn" và "Việt nữ đoàn" làm nhiệm vụ giữ gìn trật tự xã hội ở Thủ đô Hà Nội, trong đó "giúp thêm vào việc giữ gìn trật tự trong thành phố". Ở Thanh Hoá thành lập Cảnh sát xung phong với nhiệm vụ: bảo vệ trật tự trị an, kiểm soát các ngả đường vào thị xã, khám xét người có nghi vấn...
CSGT làm nhiệm vụ bảo vệ, dẫn đoàn xe của Chính phủ lâm thời 2/9/2145
Trong cuộc tổng tuyển cử ngày 6/1/1946 các lực lượng cảnh sát đã được huy động cùng các lực lượng khác tăng cường bảo vệ, giữ gìn trật tự trị an, chống bọn phản động, lưu manh côn đồ, đảm bảo cho cuộc bỏ phiếu thành công tốt đẹp. Sau cuộc bầu cử Quốc hội, ngày 12/1/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh về thăm nhân dân tỉnh Ninh Bình. Ty Liêm Phóng và cảnh sát Ninh Bình đã bố trí lực lượng trinh sát, cảnh sát cắm chốt ở các đầu mối giao thông, những tuyến đường, những nơi đông người, nơi Bác đi qua. Do đó, trong suốt chuyến đi thăm của Bác đều đã được bảo vệ an toàn.
Để thống nhất tổ chức, lực lượng, thống nhất nhiệm vụ và sự chỉ đạo của Đảng, Chính phủ, theo đề nghị của đồng chí Võ Nguyên Giáp, Bộ trưởng Bộ Nội vụ, ngày 21/2/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh số 23/SL hợp nhất các Sở Cảnh sát và sở liêm phóng thành "Việt Nam công an vụ"; tiếp đó, ngày 18/4/1946, Bộ Nội vụ ra Nghị định 121/NĐ về tổ chức của Việt Nam công an vụ. Ở các tỉnh, các Sở Cảnh sát hợp nhất với Sở Liêm Phóng thành Ty công an tỉnh. Các Ty công an tỉnh đều lập Ban trật tự (cảnh sát) làm nhiệm vụ giữ gìn trật tự công cộng, vệ sinh, trật tự giao thông, kiểm soát giấy tờ, thẻ căn cước... Trong quá trình phát triển của cách mạng, lực lượng Cảnh sát từng bước hoàn thiện tổ chức để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, nhưng dù với tên gọi khác nhau: "Cảnh sát danh dự không lương", “Cảnh sát xung phong”, “Công an trật tự”, lực lượng “Trị an hành chính”, lực lượng “Trị an dân cảnh”, song trong các tổ chức tiền thân ấy của lực lượng Cảnh sát nhân dân đều có một bộ phận thực hiện nhiệm vụ giữ gìn trật tự an toàn xã hội, tuần tra kiểm soát, bảo đảm trật tự an toàn giao thông trên các tuyến đường, các bến xe, bến phà, bến cảng. Có thể coi đó chính là tiền thân của lực lượng Cảnh sát giao thông để tiến tới hình thành tổ chức Cảnh sát giao thông đường bộ, đường sắt, đường thuỷ sau này
Ngày 21/2/1946 là mốc rất quan trọng đánh dấu sự ra đời của lực lượng làm nhiệm vụ bảo đảm TTATGT thuộc Công an nhân dân và ngày 21/02 hàng năm được Bộ Công an xác định là ngày truyền thống của lực lượng CSGT./.
Trưởng Ban biên tập Website CSGT
