Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn chăm lo, dành sự quan tâm, tin tưởng và đánh giá cao vai trò thế hệ trẻ đối với sự nghiệp cách mạng của nước nhà. Người viết: 

"Một năm khởi đầu từ mùa Xuân

Một đời khởi đầu từ tuổi trẻ

Tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội”.

Thanh xuân là quãng thời gian tươi đẹp, tràn đầy những ước mơ, hoài bão trong sáng, khát vọng được cống hiến và trưởng thành trong mỗi cuộc đời con người. Nếu được giáo dục, bồi đắp, định hướng tốt, thanh thiếu niên và nhi đồng sẽ trở thành những công dân có ích cho xã hội, cho sự nghiệp cách mạng, phát triển của đất nước. Trong Thư gửi cho Thanh niên ngày 17/8/1947, Người nhắc nhở: “Thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà. Thật vậy nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do các thanh niên” (Trích Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 5). Bởi đây không chỉ là lực lượng tham gia gánh vác những nhiệm vụ hiện tại, mà còn là đội ngũ kế cận, nguồn bổ sung có đủ năng lực để kế thừa và tiếp tục phát triển sự nghiệp cách mạng của những thế hệ đi trước. Muốn làm tròn sứ mệnh “người chủ tương lai” của đất nước, thế hệ trẻ phải không ra sức rèn luyện tinh thần và lực lượng để vừa “hồng”, vừa “chuyên” - vừa có “đức”, vừa có “tài” mà trong đó đạo đức là nền tảng của người cách mạng. 

Lý tưởng cách mạng mà Chủ tịch Hồ Chí Minh mong muốn giáo dục, bồi dưỡng cho thế hệ trẻ chính là mục tiêu và con đường của cách mạng Việt Nam “độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội”. Trách nhiệm của thế hệ đi trước, của toàn Đảng là phải giáo dục, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống và khơi dậy trong thanh niên, thiếu niên, nhi đồng tinh thần thi đua học tập, rèn luyện, xây dựng ước mơ, hoài bão, ý chí, khát vọng vươn lên lập thân, lập nghiệp, đóng góp cho sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước, làm tròn trách nhiệm người chủ tương lai của đất nước. Trong bản “Di chúc” bất hủ, Bác đã căn dặn toàn Đảng, toàn dân về trách nhiệm với thanh niên là: “Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa “hồng” vừa “chuyên”; “Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết” (trích Hồ Chí Minh, toàn tập, tập 15). 

Thấm nhuần và thực hiện di huấn của Người, Đảng ta luôn đánh giá cao vai trò, vị trí của thanh niên trong các giai đoạn của cách mạng Việt Nam. Thanh niên được đặt ở vị trí trung tâm trong chiến lược bồi dưỡng, phát huy nhân tố và nguồn lực con người và chăm lo, phát triển thanh niên vừa là mục tiêu, vừa là động lực bảo đảm cho sự ổn định và phát triển bền vững của đất nước. Công tác thanh niên là vấn đề sống còn của dân tộc, là một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng; chú trọng chỉ đạo xây dựng tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức, đạo đức và hành động, xứng đáng là cánh tay đắc lực và đội hậu bị tin cậy của Đảng.

Trong Cương lĩnh xây dựng đất nước  thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011), Đảng khẳng định: “Chú trọng cải thiện điều kiện sống, lao động và học tập của thanh niên, thiếu niên, giáo dục và bảo vệ trẻ em”; “Quan tâm đào tạo, bồi dưỡng thế hệ trẻ kế tục xứng đáng sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc”. Ngày 24/3/2015, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã ban hành Chỉ thị số 42-CT/TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ giai đoạn 2015 - 2030, trong đó khẳng định: “Công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thế hệ trẻ phải được tiếp tục tăng cường và nâng cao về chất lượng, nhằm góp phần xây dựng thế hệ trẻ Việt Nam giàu lòng yêu nước, tự cường dân tộc, kiên định lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; có đạo đức trong sáng, ý thức tuân thủ pháp luật; có năng lực, bản lĩnh trong hội nhập quốc tế; có sức khỏe, tri thức, kỹ năng lao động, trở thành những công dân tốt, tích cực tham gia vào sự nghiệp đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa”. Gần đây nhất, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1895/QĐ-TTg ngày 11/11/2021 phê duyệt Chương trình “Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống và khơi dậy khát vọng cống hiến cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng giai đoạn 2021 - 2030” đã cụ thể hóa các chủ trương, chính sách và có các giải pháp thực hiện. Như vậy, việc chăm lo, phát triển cho thế hệ trẻ vừa là mục tiêu, vừa là động lực bảo đảm sự ổn định và phát triển bền vững của đất nước.

Phát huy truyền thống cách mạng của các thế hệ đi trước, trong sự nghiệp đổi mới, hội nhập quốc tế ngày nay, các lớp thế hệ thanh niên tiếp tục là lực lượng xung kích, đi đầu trên tất cả các mặt trận kinh tế, chính trị, văn hoá, ngoại giao, an ninh, quốc phòng,… của đất nước; xuất hiện ngày càng nhiều tấm gương điển hình, tiêu biểu trên các lĩnh vực. Nhiều đội thanh niên, sinh viên tình nguyện đã không ngại khó khăn, gian khổ để đến với đồng bào vùng cao, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo để có các hoạt động thiết thực giúp đỡ bà con như: dạy học, làm lại nhà cửa, khám chữa bệnh cho bà con... Nhiều trí thức trẻ trong các lĩnh vực kinh tế - xã hội đã về những nơi khó khăn, gian khổ, cầm tay, chỉ việc, giúp đỡ Nhân dân phát triển kinh tế, thoát nghèo,... Hay đó là những hình ảnh chân thật, bình dị không quản ngại khó khăn, vất vả, hiểm ngay để “Thức cho dân ngủ - Gác cho dân vui” của các chiến sỹ Công an nhân dân,… Những việc làm và hoạt động của thanh niên được thể hiện rõ nhất ở các phong trào hành động cách mạng của Đoàn, như: “Thanh niên tình nguyện”, “Tuổi trẻ sáng tạo”, “Tuổi trẻ xung kích bảo vệ Tổ quốc”… đã để lại những dấu ấn sâu đậm trong lòng thế hệ trẻ và Nhân dân cả nước; góp phần làm thay đổi thái độ và nhận thức chính trị của thanh niên. Những cống hiến và những đóng góp của thanh niên trong sự nghiệp đổi mới đất nước là minh chứng khẳng định thanh niên luôn là rường cột, đội hậu bị xứng đáng với sự tin cậy của Đảng, Nhà nước và Nhân dân.

Tuy nhiên, nhìn nhận, đánh giá đúng thực trạng, tình hình, do ảnh hưởng từ mặt trái của nền kinh tế thị trường, xu thế toàn cầu hóa, một bộ phận thanh, thiếu niên hiện nay thiếu tu dưỡng, rèn luyện, phấn đấu; có nơi, có lúc còn có những biểu hiện giảm sút niềm tin, phai nhạt lý tưởng cách mạng, lối sống thực dụng, xa rời truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc; một số ít thanh niên bị các thế lực thù địch lôi kéo, kích động nên đã có những việc làm trái pháp luật, đi ngược lại lợi ích của dân tộc. Mặt khác, công tác giáo dục của tổ chức Đoàn hiện nay nơi, có lúc tuy rộng nhưng chưa sâu, còn nặng tính hình thức; một số phong trào mới chỉ thu hút đoàn viên tích cực, thanh niên tiên tiến tham gia, kết quả thiếu tính bền vững.

Trong thời gian tới, để tiếp tục phát huy vai trò xung kích, tiên phong, dấn thân của thế hệ trẻ trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước theo tôi cần thực hiện tốt các giải pháp mang tính căn cơ, như sau:

Một là, nâng cao nhận thức của cấp ủy, thủ trưởng các cấp về vị trí, vai trò của thế hệ trẻ trong giai đoạn cách mạng mới để phát huy sức trẻ trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước.

Thế hệ trẻ là lực lượng đông đảo, có mặt ở tất cả các địa bàn, lĩnh vực kinh tế, văn hóa - xã hội, an ninh, quốc phòng của đất nước, với độ tuổi sung sức nhất về thể chất và phát triển trí tuệ, luôn năng động, sáng tạo, sẵn sàng nhận, đảm nhiệm những công việc đòi hỏi hy sinh, gian khổ, là lực lượng có tiềm năng to lớn, đã và đang giữ vai trò quan trọng trong quá trình phát triển đất nước hiện nay và tương lai. Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng đã nêu rõ quan điểm chỉ đạo, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa là phải: “Chăm lo, phát triển thanh niên vừa là mục tiêu, vừa là động lực bảo đảm cho sự ổn định và phát triển vững bền của đất nước”.

Hai là, thường xuyên, chủ động đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp, nâng cao hiệu quả công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, giáo dục lòng yêu nước, ý chí tự lực tự cường của dân tộc cho thế hệ trẻ.

Đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm nhằm giúp thế hệ trẻ giác ngộ, nâng cao nhận thức về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, giáo dục những giá trị đạo đức truyền thống tốt đẹp của dân tộc, chuẩn mực đạo đức gia đình và xã hội. Góp phần tích cực đào tạo, bồi dưỡng thế hệ trẻ có đủ phẩm chất, năng lực để xung kích, sáng tạo, kế tục sự nghiệp vẻ vang của Đảng, thực hiện thắng lợi công nghiệp hóa, hiện đại hóa vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh, vững bước tiến lên chủ nghĩa xã hội (trích phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XI, nhiệm kỳ 2017-2022, ngày 11/12/2017).

Ba là, phát huy vai trò xung kích, sáng tạo, tình nguyện của thế hệ trẻ.

Để phát huy vai trò xung kích, sáng tạo, tình nguyện của thế hệ trẻ trong tham gia các phong trào hành động cách mạng, các cơ quan, tổ chức cần phải có nhiều hình thức đa dạng, phong phú, môi trường phù hợp với từng địa bàn, khu vực, đối tượng và đề ra các biện pháp cụ thể, phù hợp để khơi dậy tiềm năng to lớn của thế hệ trẻ; động viên, giáo dục, thuyết phục để thế hệ trẻ xung kích đi đầu trên các lĩnh vực, các địa bàn khó khăn; đặc biệt, đối với lực lượng thanh niên Công an nhân dân thì phải tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc và Nhân dân; sẵn sàng nhận và hoàn thành các nhiệm vụ được giao; góp phần bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự an toàn xã hội; thực hiện theo lời Đồng chí Tổng Bí thư đã căn dặn: “Lực lượng Công an nhân dân chỉ biết còn Đảng là còn mình - Danh dự là điều thiêng liêng, cao quý nhất”, xứng đáng là “thanh bảo kiếm của Đảng, lá chắn thép vững vàng trong đấu tranh với các loại tội phạm”.

Bốn là, thiết lập môi trường thuận lợi, quan tâm nâng cao năng lực hội nhập quốc tế cho thanh, thiếu niên.

Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã nêu rõ: “Xây dựng môi trường, điều kiện học tập, lao động, giải trí, rèn luyện để phát triển lành mạnh, toàn diện, hài hòa cả về trí tuệ, thể chất và giá trị thẩm mỹ. Tạo động lực cho thanh niên xung kích trong học tập, lao động sáng tạo, khởi nghiệp, lập nghiệp; làm chủ các kiến thức khoa học - công nghệ hiện đại, phát huy vai trò quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Vì vậy, cần tạo điều kiện để thanh niên chủ động tham gia vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước cũng như tham gia có hiệu quả vào giải quyết các vấn đề toàn cầu, như: giữ gìn hòa bình, đẩy lùi nguy cơ chiến tranh, chống khủng bố, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu, phòng ngừa và đẩy lùi các dịch bệnh hiểm nghèo,... góp phần nâng cao vị thế, tầm ảnh hưởng của Việt Nam trên trường quốc tế. Hiện nay, Bộ Công an đã cử 03 sĩ quan tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hợp quốc tại Nam Xu-đăng là một dấu mốc quan trọng, là điểm sáng nổi bật trong hoạt động đối ngoại an ninh, một bước tiến trong hội nhập, hợp tác và phát triển toàn diện; khẳng định nhất quán quan điểm Việt Nam là bạn, đối tác tin cậy và là thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế.

Là một đảng viên, đoàn viên trẻ, giữ cương vị Bí thư Đoàn Thanh niên Cục Cảnh sát giao thông, Bộ Công an, bản thân luôn nhận thức, ý thức được trách nhiệm của mình, không ngừng nỗ lực, phấn đấu học tập, tu dưỡng, rèn luyện nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, đạo đức cách mạng để hoàn thiện bản thân; cũng như phối hợp, đoàn kết cùng tập thể Ban Chấp hành đề xuất nhiều chủ trương, giải pháp để đồng hành, nâng cao trình độ mọi mặt cho đoàn viên thanh niên Cảnh sát giao thông. Đồng thời, bản thân luôn có ý thức trong việc đấu tranh chống lại các luận điệu sai trái, xuyên tạc của các thế lực thù địch thông qua các bài viết đấu tranh phản biện góp phần xây dựng và bảo vệ sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta hiện nay.

Như Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em” (trích Hồ Chí Minh, toàn tập, tập 4).

Thế hệ trẻ của dân tộc Việt Nam anh hùng có vai trò, vị trí vô cùng quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, sự nghiệp đổi mới có thành công hay không, đất nước có hội nhập và sánh vai với các cường quốc năm châu hay không, cách mạng Việt Nam có vững bước theo con đường xã hội chủ nghĩa hay không, phần lớn nhờ vào việc đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện thế hệ trẻ để kế tục, gây dựng sự nghiệp vẻ vang này.

                                           Đại úy, Thạc sỹ Đoàn Tiến Mạnh

                                         Bí thư Đoàn Thanh niên Cục CSGT, Bộ Công an