Trang chủ
   

Một vài suy nghĩ về tính nhân văn, giáo dục trong công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật của Đảng

2025-01-01 15:05:30

Công tác kiểm tra, giám sát phải góp phần phát hiện và khắc phục được những khuyết điểm, thiếu sót khi mới manh nha; bên cạnh việc tiếp tục thực hiện kiểm tra tổ chức và cá nhân đảng viên có dấu hiệu vi phạm, phải tăng cường chủ động giám sát, kiểm tra về phẩm chất đạo đức và kết quả thực hiện nhiệm vụ của tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên, về nhận thức và chấp hành đường lối chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và việc chấp hành Điều lệ Đảng. Coi trọng kiểm tra, phát hiện nhân tố tích cực.

1. Kiểm tra, giám sát là một trong những phương thức lãnh đạo của Đảng, một bộ phận quan trọng trong toàn bộ công tác xây dựng Đảng. Đảng ta khẳng định, kiểm tra là một chức năng lãnh đạo của Đảng, là nhiệm vụ của toàn Đảng; lãnh đạo mà không kiểm tra coi như không lãnh đạo. Bên cạnh hoạt động theo dõi, đánh giá của Đảng thì kiểm tra, giám sát còn mang tính nhân văn, giáo dục sâu sắc. Nghị quyết Đại hội lần thứ X của Đảng đã chỉ rõ: “Công tác kiểm tra, giám sát phải góp phần phát hiện và khắc phục được những khuyết điểm, thiếu sót khi mới manh nha; bên cạnh việc tiếp tục thực hiện kiểm tra tổ chức và cá nhân đảng viên có dấu hiệu vi phạm, phải tăng cường chủ động giám sát, kiểm tra về phẩm chất đạo đức và kết quả thực hiện nhiệm vụ của tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên, về nhận thức và chấp hành đường lối chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và việc chấp hành Điều lệ Đảng. Coi trọng kiểm tra, phát hiện nhân tố tích cực”. Ý nghĩa của tính nhân văn, giáo dục trong công tác kiểm tra, giám sát là quan trọng, cần thiết, nhất là trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hóa đất nước hiện nay.

Suy cho cùng, mọi hoạt động trong công tác xây dựng Đảng là nhằm xây dựng nội bộ Đảng thật sự trong sạch, vững mạnh, hướng đến mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh. Kiểm tra, giám sát là công tác không thể thiếu trong quá trình tiến đến mục tiêu ấy. Mỗi cá nhân, tổ chức đảng chính là nhân tố quan trọng trong sự nghiệp cách mạng của Đảng, của Nhân dân. Qua nghiên cứu có thể thấy rằng tính nhân văn, giáo dục trong công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật của Đảng được thể hiện ở một số nội dung sau:

Thứ nhất, các văn bản quy định của Trung ương về công tác kiểm tra, giám sát khi được tuyên truyền, quán triệt sẽ giúp cấp ủy, cán bộ, đảng viên hiểu được vai trò, chức năng, ý nghĩa, tầm quan trọng về công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật trong Đảng. Qua đó, hình thành nên “khuôn mẫu” để cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên tự soi lại bản thân mình và hướng đến việc làm đúng, làm tốt, có lợi cho tổ chức; hạn chế được những sai phạm trong thực hiện nhiệm vụ và sự suy thoái về phẩm chất đạo đức, lối sống.

Thứ hai, kiểm tra, giám sát có vai trò đặc biệt quan trọng trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên nếu không thường xuyên được kiểm tra, giám sát, kiểm điểm, phê bình sẽ có nhiều khuyết điểm, hạn chế, lâu ngày sẽ nguy hại cho Đảng, đó chính là “giặc nội xâm”. “Kiểm tra chính là chống giặc nội xâm”, như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng dạy: “Nếu chiến sỹ và nhân dân ta ra sức chống giặc ngoại xâm mà quên mất chống giặc nội xâm là chưa làm tròn nhiệm vụ của mình”[1]. Người chỉ rõ: “Chúng ta phải tuyệt đối chống bệnh kiêu ngạo, phải luôn khiêm tốn, mọi công tác phải dựa hẳn vào quần chúng, hoan nghênh quần chúng đôn đốc và kiểm tra”[2]. Muốn đạt được kết quả đó, trước hết “…cán bộ kiểm tra phải học tập và thấm nhuần đường lối, quan điểm của Đảng, phải luôn luôn chú ý nâng cao khả năng chuyên môn, phải cố gắng công tác, phải trau dồi đạo đức cách mạng. Đặc biệt là phải nâng cao ý thức tổ chức và kỷ luật, phải thật thà phê bình và tự phê bình để làm gương mẫu trong việc chấp hành kỷ luật của Đảng. Phải chí công vô tư, không thiên vị, không thành kiến”[3]. Do đó, kiểm tra, giám sát kịp thời, hiệu quả là “liều thuốc” hữu hiệu phòng ngừa, ngăn chặn sự suy thoái về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên; bảo vệ quan điểm, đường lối của Đảng, tránh được các nguy cơ sai lầm về đường lối, quan liêu, xa dân của đảng cầm quyền. Như vậy, bản chất của công tác kiểm tra, giám sát là hướng tổ chức đảng, đảng viên đi đúng mục tiêu lý tưởng cách mạng để xây dựng Đảng ta ngày càng đạo đức, văn minh.

Nhiều hoạt động nhằm đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật của đảng trong Đảng ủy Cục CSGT

Thứ ba, kiểm tra, giám sát tổ chức đảng và đảng viên thường xuyên, theo định kỳ hoặc bất thường, mục đích chính là để “gạn đục, khơi trong”, đánh giá thực trạng hoạt động của tổ chức đảng và đảng viên; phát huy, nhân rộng những ưu điểm, điển hình tiên tiến, kịp thời khắc phục, uốn nắn những hạn chế, khuyết điểm và xử lý nghiêm túc những trường hợp vi phạm kỷ cương, kỷ luật của Đảng. Quan điểm xây dựng Đảng của Đảng ta là không sợ sai lầm, khuyết điểm, nhưng phải biết nhận và sửa sai lầm, khuyết điểm. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: “Một Đảng mà giấu giếm khuyết điểm của mình là một Đảng hỏng. Một Đảng có gan thừa nhận khuyết điểm của mình, vạch rõ những cái đó, vì đâu mà có khuyết điểm đó, xét rõ hoàn cảnh sinh ra khuyết điểm đó, rồi tìm cách để sửa chữa khuyết điểm đó. Như thế là một Đảng tiến bộ, mạnh dạn, chắc chắn, chân chính[4]. Theo Người: “ Phê bình là nêu ưu điểm, vạch khuyết điểm của đồng chí mình. Tự phê bình là nêu ưu điểm, vạch khuyết điểm của mình. Tự phê bình và phê bình phải đi đôi với nhau. Mục đích là cho mọi người học lẫn ưu điểm của nhau và giúp nhau sửa chữa những khuyết điểm[5]. Như vậy, việc thực hiện công tác kiểm tra, giám sát sẽ giúp tổ chức đảng và đảng viên nhận rõ ưu điểm, khuyết điểm, nguyên nhân của nó và tìm biện pháp khắc phục. Đó cũng là một trong những biện pháp để nâng cao đạo đức cách mạng, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng và chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên trong tình hình hiện nay.

Thứ tư, thi hành kỷ luật trong Đảng là việc áp dụng hình thức kỷ luật đối với các cấp ủy, tổ chức đảng và đảng viên vi phạm. Tùy theo đối tượng, nội dung, tính chất, mức độ vi phạm mà có những hình thức kỷ luật áp dụng khác nhau cho phù hợp. Nói đến kỷ luật là nói đến sự nghiêm minh, chính xác; tuy nhiên, việc thi hành kỷ luật trong Đảng cũng mang đậm tính nhân văn, giáo dục đối với cấp ủy, tổ chức đảng và cán bộ, đảng viên; thể hiện ở hai góc độ khác nhau: (1) Quá trình xử lý kỷ luật của cấp có thẩm quyền sẽ giúp đối tượng vi phạm nhận ra sai phạm, khuyết điểm của mình, thành khẩn nhận và khắc phục sai phạm, khuyết điểm, hợp tác với cơ quan chức năng… sẽ được hưởng sự “khoan hồng” và giảm nhẹ hình thức kỷ luật. (2) Bản kết luận vi phạm xác đáng, áp dụng hình thức kỷ luật phù hợp mà đối tượng vi phạm phải “tâm phục, khẩu phục” thì bản thân việc làm đó cũng đã mang tính nhân văn, giáo dục. Việc thi hành kỷ luật còn có tác dụng giáo dục cán bộ, đảng viên tự tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất đạo đức, lối sống, học tập, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ để tránh những sai sót đáng tiếc dẫn đến vi phạm kỷ luật Đảng.

2. Trong giai đoạn hiện nay, đất nước ta đang tiến hành công cuộc đổi mới và hội nhập kinh tế thế giới, có nhiều vấn đề phát sinh phức tạp trong quá trình lãnh đạo và thực hiện. Do đó cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát đi đôi với chú trong tính nhân văn, giáo dục. Bên cạnh đó, nhất thiết mỗi cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên phải ra sức học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức của Chủ tịch Hồ Chí Minh về công tác kiểm tra, giám sát nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả trong quá trình xây dựng và chỉnh đốn Đảng, nâng cao vai trò lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng trong giai đoạn mới. Để đảm bảo sự nghiêm minh và tính nhân văn, giáo dục trong công tác kiểm tra, giám sát và thi hành kỷ luật của Đảng, theo chúng tôi cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp và cán bộ ủy ban kiểm tra cần tập trung thực hiện tốt một số nội dung sau:

Một là, cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp cần nắm rõ và bám sát mục tiêu của kiểm tra, giám sát là phòng ngừa, kịp thời chấn chỉnh, ngăn chặn những vi phạm của tổ chức đảng và đảng viên. Mục đích của kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng là kịp thời chỉ ra khuyết điểm để tổ chức đảng, đảng viên vi phạm khắc phục, sửa chữa và phòng ngừa những khuyết điểm nhỏ trở thành vi phạm lớn. Vì vậy, không được có tư tưởng kỷ luật thật nặng để vùi dập, đưa đối tượng vi phạm đến bước đường cùng. Qua kiểm tra, giám sát, các cấp ủy, tổ chức đảng cần chỉ rõ ưu điểm, thành tích để phát huy, nhận rộng cũng như kịp thời phát hiện thiếu sót, khuyết điểm để lưu ý, cảnh báo, nhắc nhở đối tượng kiểm tra chủ động phòng ngừa.

Hai là, kiểm tra, giám sát, kỷ luật Đảng cần thực hiện theo đúng phương pháp công tác Đảng, cần công tâm, công bằng, không bao che, vụ lợi, cũng không thành kiến, áp đặt. Phương pháp kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng phải dân chủ, khách quan, thận trọng, đi đúng đường lối quần chúng và nhân văn, không ép buộc mà hướng tới sự tự giác thì mới đem lại hiệu quả cao. Khi tiến hành công tác kiểm tra, giám sát phải thực hiện đúng nguyên tắc và các phương pháp công tác Đảng, không được áp dụng các phương pháp điều tra của các cơ quan Nhà nước trong công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng. Việc thẩm tra, xác minh, kết luận phải bảo đảm tính dân chủ, khách quan, thận trọng, chặt chẽ “lý lẽ phân minh, nghĩa tình trọn vẹn”, thực sự “thấu tình, đạt lý”. Việc kiểm tra, xem xét, kết luận, xử lý đối với tổ chức đảng, đảng viên có khuyết điểm, vi phạm phải kết hợp chặt chẽ giữa tính tự giác phê bình và tự phê bình của đối tượng kiểm tra; việc phê bình, góp ý của tổ chức, cá nhân có liên quan; sự tôn trọng của chủ thể kiểm tra đối với ý kiến của đối tượng kiểm tra, giám sát, của tổ chức, cá nhân có liên quan với sự vận động thuyết phục, cảm hoá đối tượng kiểm tra, tổ chức, cá nhân có liên quan.

Ba là, nâng cao năng lực cán bộ làm công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng. Cán bộ kiểm tra cần nắm vững nguyên tắc hoạt động, đường lối, chính sách, nghị quyết, chỉ thị, quyết định, quy định, quy chế, kết luận của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Việc này vừa là để thực hiện đúng, vừa có cơ sở để xem xét, kết luận, xử lý kịp thời, nghiêm minh tổ chức đảng và đảng viên vi phạm. Đồng thời làm tốt chức năng phục vụ, tham mưu giúp cấp ủy kiểm tra, giám sát hoặc phối hợp với các ban, ngành để kiểm tra, giám sát những nội dung quan trọng này đối với tổ chức đảng và đảng viên. Bản thân mỗi cán bộ kiểm tra cần nâng cao ý thức tổ chức kỷ luật, gương mẫu trong việc chấp hành quy định của Đảng và ngành Kiểm tra, pháp luật của Nhà nước trong đảm bảo bí mật Nhà nước, kỷ luật phát ngôn. Người cán bộ kiểm tra phải có đầy đủ năng lực của một cán bộ Đảng, đồng thời phải đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng…

Như vậy, khi thực hiện công tác kiểm tra, giám sát mới có thể làm cho đối tượng kiểm tra bị thuyết phục, cảm hóa và tự nhìn nhận, sửa chữa khuyết điểm, sai phạm đồng thời tự giác nhận hình thức kỷ luật (nếu có). Khi đó, mới đạt mục đích, yêu cầu và bảo đảm tính Đảng, tính nhân văn trong kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật. Có thể khẳng định, đã nhiều thập kỷ trôi qua nhưng tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng vẫn luôn ngời sáng tính nhân văn, và đây cũng là một trong những mục tiêu quan trọng trong công tác kiểm tra của Đảng hướng tới.

Thượng tá Nguyễn Thành Công

Phó Chủ nhiệm, Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy Cục Cảnh sát giao thông

Đăng ký, khai báo xe